ฟักทอง เป็นพืชเถาขนาดใหญ่ ลักษณะดอกของฟักทองจะเป็นดอกไม่สมบูรณ์เพศ อธิบายง่ายๆก็คือ จะมีดอกเกสรตัวผู้ และ ดอกเกสรตัวมี แยกออกไปแต่ละดอก จะไม่มีดอกที่ผสม ทั้งเกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียในดอกเดียวกัน ดังนั้นการผสมเกสรของฟักทองต้องอาศัย ลม , แมลง และตัวกลางอื่นๆ เพื่อเป็นพาหะในการนำเกสรตัวผู้ ไปยังดอกที่มีเกสรตัวเมียเพื่อผสมเกสรนั่นเอง แต่การพึ่งพา เพียงแค่ ลม และ แมลง เพื่อมาเป็นพาหะในการ ผสมเกสรของฟักทองเพียงอย่างเดียวก็อาจจะไม่เพียงพอ ทำให้ดอกเกสรตัวเมียที่ไม่ได้รับการผสมเกสรก็จะจัดหลุดร่วงไป ส่งผลต่อผลผลิตให้ลดน้อยลง ดังนั้นการผสมเกสรฟักทองด้วยมือ ก็เป็นอีกวิธีหนึ่งที่จะช่วยให้การติดผลของฟักทอง มีปริมาณที่สูงขึ้นและส่งผลให้ได้ผลผลิตที่มากขึ้นตามไปด้วย
การดูเพศของดอกฟักทอง
ก่อนที่จะช่วยผสมเกสรฟักทองด้วยมือ ต้องมาทำความรู้จักกับดอกของฟักทองก่อน โดยดอกของฟักทองจะมีลักษณะที่แตงต่างกันตามเพศของดอก โดยการสังเกตและแยกเพศของดอกฟักทองง่ายๆ คือการดูที่ก้านของดอกฟักทอง โดยดอกตัวผู้จะมีก้านดอกเล็กเรียว ซึ่งแตกต่างจากดอกตัวเมียซึ่งจะมีรังไข่ ทำให้ก้านของดอกมีขนาดใหญ่กว่า มีลักษณะบวม โปร่งออกมา หรือ สามารถสังเกตได้บริเวณเกสร ซึ่งเกสรเพศผู้จะมีเพียงแท่งเดียว แต่เกสรเพศเมียนั้นจะมีหลายแท่งประกบกันอยู่ ซึ่งเพียงแค่ดอกตัวเมียเท่านั้น ที่จะกลายเป็นผลของฟักทอง
วิธีการผสมเกสรฟักทองด้วยมือ
โดยปกติแล้วฟักทองหลังจากปลูก จะใช้ระยะเวลาประมาณ 40 วัน สำหรับฟักทองพันธุ์หนัก เช่น ทองอำไพ ทองอำพัน ประกายทอง ประกายเงิน อื่นๆ ซึ่งการผสมเกสรฟักทอง ด้วยมือนั้นต้องทำในช่วงเวลาเช้าเท่านั้น ย้ำว่าจะต้องเป็นช่วงเวลาเช้าเท่านั้น เนื่องจากดอกตัวเมีย จะบานในช่วงเช้า ประมาณเวลา 5.00 – 9.00 น.
ขั้นตอนแรก เริ่มจากออกสำรวจแปลง มองหาดอกตัวเมียที่บานแล้ว เมื่อพบก็รีบเด็ดดอกตัวผู้จากบริเวณใกล้เคียง ฉีกและเด็ดกลีบดอก ของดอกตัวผู้ออกให้หมด ให้เหลือแต่เกสรเพศผู้และก้านดอกเท่านั้น ดังรูปด้านล่าง
ขั้นตอนที่สอง นำเกสรเพศผู้เข้าไปถูกับเกสรเพศเมียที่อยู่ในดอกตัวเมีย ถูให้ทั่วเกสรเพศเมียเพื่อให้เกสรตัวผู้กระจายตัวอย่างทั่วถึง ซึ่งวิธีการนี้ก็เหมือนการเรียนแบบการผสมเกสรของแมลงนั่นเอง แต่ต่างกันที่การผสมเกสรด้วยมือจะมีโอกาสการติดลูกของฟักทองที่สูงกว่า
ขั้นตอนสุดท้าย ตรวจเช็คพัฒนาการของดอกเพศเมีย เมื่อการปฎิสนธิสำเร็จ บริเวณรังไข่ของดอกฟักทองตัวเมียจะเริ่มขยายใหญ่ขึ้นเพื่อสร้างเป็นผลฟักทอง ถ้าดอกตัวเมียแสดงอาการหลุดร่วงไปไม่ติดเป็นผลก็แสดงว่าไม่เกิดการปฎิสนธิระหว่างเกสรเพศผู้กับรังไข่เพศเมียนั่นเอง
ดูคลิปวิดีโอ : สาธิตการผสมเกสรฟักทองด้วยมือ
credit : http://www.missouribotanicalgarden.org
Pingback: วิธีปลูกแฟง และแฟงงาช้าง ฉบับจับมือทำ - ร้านเกษตรสมบูรณ์ ราชบุรี
Pingback: วิธีปลูกแฟง และแฟงงาช้าง ฉบับจับมือทำ - ร้านเกษตรสมบูรณ์ ราชบุรี